-
1 sulcus
1.sulcus, a, um, adj., only ficus sulca, an unknown species of fig-tree, Col. 5, 10, 11.2.sulcus, i, m. [Gr. holkos, from helkô], a furrow made by the plough (cf.: lira, porca): sulci appellantur, quā aratrum ducitur, vel sationis faciendae causā vel urbis condendae, vel fossura rectis lateribus, ubi arbores serantur: quod vocabulum quidam ex Graeco fictum, quia illi dicant holkon, Fest. p. 302 Müll.: quā aratrum vomere lacunam striam facit, sulcus vocatur: quod est inter duos sulcos elata terra, dicitur [p. 1797] porca, Varr. R. R. 1, 29, 3:II.sulco vario ne ares,
Cato, R. R. 61, 1:cum sulcus altius esset impressus,
Cic. Div. 2, 23, 50:ducere... infodere sulcum,
Col. 2, 2, 27; Juv. 7, 48:duci sarculo sulcum,
Plin. 18, 33, 76, § 327:proscindere jugerum sulco,
id. 18, 19, 49, § 178:sulco tenui arare,
id. 18, 18, 47, § 170:sulcum patefacere aratro,
Ov. M. 3, 104:sulcis committere semina,
Verg. G. 1, 223:mandare hordea sulcis,
id. E. 5, 36:telluri infindere sulcos,
id. ib. 4, 33:semina longis Cerealia sulcis Obruere,
Ov. M. 1, 123:herba Cerealibus obruta sulcis,
id. Tr. 3, 12, 11.—Transf. (mostly poet. and in post-Aug. prose).A.A ploughing:B.hordeum altero sulco seminari debet,
Col. 2, 9, 15:quarto,
id. 2, 12, 8:quinto,
Plin. 18, 20, 49, § 181:nono,
Plin. Ep. 5, 6, 10.—Of things resembling a furrow.1.A long, narrow trench, a ditch, Cato, R. R. 33, 4; 43, 1; Col. 2, 8, 3; Plin. 19, 4, 20, § 60; Verg. G. 2, 24; 2, 289; id. A. 1, 425 et saep.—2.A rut, track, in gen.:cursu rotarum saucia clarescunt nubila sulco, Claud. Cons. Prob. et Olymp. 102.—Esp., of the furrow cut by a vessel: infindunt sulcos,
Verg. A. 5, 142:delere sulcos,
Stat. Th. 6, 415:canebant aequora sulco,
Val. Fl. 3, 32.—Of a wrinkle of the skin, Mart. 3, 72, 4:genarum,
Claud. in Eutr. 1, 110.—Of the trail of a meteor, Verg. A. 2, 697; Luc. 5, 562.—Of wounds:in pectore,
Claud. Rapt. Prov. 3, 425.—Of the private parts of a woman, Lucr. 4, 1272; Verg. G. 3, 136; App. Anech. 16. -
2 infodio
īn-fodio, fōdī, fossum, ere1) закапывать, зарывать ( aliquid in terram Cs или terrae V)2) выкапывать, рыть (locum alte i. Col; i. sulcum Col)3) глубоко внедрять, наносить ( vulnera infossa cerebro St) -
3 duco
dūco, dūxī, ductum, ere1) водить, вести (aliquem secum Pl; aliquem intro ad aliquem Ter; equum loro L; iter ducit ad urbem O)d. choros H — водить хороводыd. funera, pompam O (exsequias PM) — следовать в похоронной процессииd. aliquem ad mortem C — вести кого-л. на казньse d. ad aliquem Pl — отправиться к кому-л.d. curru aliquem victorem H — везти кого-л. как победителя в колесницеd. originem ab aliquo H — вести свой род от кого-л.Janus, quod ab eundo nomen est ductum C — Янус, имя которого произведено от глагола ire2)а) воен. вести за собой ( exercitum ab Allobrogibus in Segusiavos Cs); предводительствовать, командовать (d. primum pilum Cs)d. ordinem Cs — командовать центурией3) стоять во главе, быть главным (первым) (d. familiam C; d. classem disci pulorum Q)4) проводить (aquam per fundum alicujus C; fossam Cs, L; vallum Cs, L; sulcum Col; lineam, orbem Q); прокладывать ( viam L)5)а) производить, выделывать, создавать (vivos de marmore vultus V; ocreas argento V; effigiem alicujus aere Ap)latĕres d. Vtr — изготовлять кирпичиб) слагать, сочинять (epos H; versūs, carmina O)6)а) тянуть, вытягивать, протягиватьd. vaginā ferrum O (ensem Sil) — извлекать меч из ноженdiversa bracchia d. V — широко раскинуть (распростереть) рукиd. remos O — работать вёслами, грестиnunc volucrem laqueo, nunc piscem d. hamo O — ловить то птицу силками, то рыбу удочкойб) затягивать, стягивать ( frena manu O): втягивать, вдыхать (spiritum naribus Vr и per fauces Sen; aĕrem и animum spiritu C — ср. 15.)vitam et spiritum d. aliquā re C — жить и дышать благодаря чему-л.d. ilia H — тяжело дышатьв) тянуть, вынимать ( sortes C)sorte duci C, V, T, Su — быть вытянутым по жребиюd. sanguinem PM — пускать кровьd. alvum CC — очищать кишечникd. pocula Lesbii H — пить лесбосское виноd. fletum Prp — испустить стонlongas in fletum d. voces V — жалобно ныть ( о филине)г) притягивать ( magnes ducit ferrum Prp); стягивать, морщить, кривить (ōs C; vultūs M); тянуть, тащить (capellam V; navem per adversas undas O); тянуть, затягивать (d. rem in noctem, bellum in hiemem Cs)tempus d. C, Nep — стараться выиграть времяverba longā morā d. Prp — растягивать словаdiem ex die d. Cs — откладывать со дня на деньd. aliquem Ter, Prp, Cs — томить кого-л. постоянными отсрочками7) поглаживать, массировать ( digitulos alicui Sen)d. ubera O — доить8) ( чаще d. domum. d. in matrimonium и d. uxorem Pl, Ter, Cs, C etc.) брать в жёны, жениться (d. alicujus filiam C)d. ex plebe или d. plebejam L — жениться на плебейке9) принимать, приобретать, получать ( purpureum colorem O)d. formam O — приобретать (человеческие) очертанияd. rimam O — дать трещинуpallorem d. O — покрываться бледностьюcicatricem d. O — рубцеваться, заживатьsitum d. Q — ржаветьnomina alicujus d. H — получить чьё-л. имя, т. е. быть названным по кому-л.10) прясть (lanam, stamina O; pensa manu J)11) ( о времени) проводить (aetatem in litteris C; jucundissimis sermonibus nox ducebatur PJ)sine quibus vita non ducitur Sen — то, без чего жизнь невозможнаsomnos d. V — предаваться сну12) приводить (aliquem secum C, Nep); наводить, навевать ( soporem Tib)13) водить за нос, дурачить (aliquem dictis Ter; promissis Prp)14) устраивать, давать ( ludos T)d. alapam alicui ирон. Ph — шлёпнуть кого-л.colaphum alicui d. Q — ударить кого-л. кулаком15) склонять, побуждать ( oratio tua me ducit ad credendum C)d. animam (spiritum) L — томиться, изнывать (ср. 6.)17) (тж. d. rationem C etc.) подсчитывать, насчитывать, вести счёт, считать (nonaginta milia medimnum duximus C)18) принимать в расчёт, учитывать (rationem officii, non commodi d. C; rationem salutis suae C)non duco in hac ratione eos, qui... C — я не включаю сюда тех, которые...d. suam rationem C — заботиться о своей выгоде19) полагатьd. aliquem in hostium numero C — считать кого-л. врагомd. aliquem victorem Nep — считать кого-л. победителемd. aliquem despicatui C — презирать кого-л.d. aliquid in malis C — отнести что-л. к числу золd. aliquid pro nihilo C — ни во что не ставить что-л.nullum beneficium aliquid d. Pl — не считать что-л. благодеяниемd. aliquid parvi (pluris) C — мало (более) ценить, уважать что-л.inter curas et seria d. habendum J — серьёзно задаваться (каким-л.) вопросом20) вменятьd. aliquid honori Sl (laudi Nep) — считать что-л. достойным уважения (славы) -
4 exalto
ex-alto, āvī, ātum, āre1) возвышать, возвеличивать (alia e., alia submittere Sen — v. l.)2) углублять ( sulcum Col) -
5 vacuo
văcŭo, āvi, ātum, 1, v. a. [vacuus], to make empty or void; to empty, clear, free (mostly post-Aug.):locus inanitus ac vacuatus,
Lucr. 6, 1023:sulcum,
Col. 3, 13, 10:dolia a mercatoribus vacuata,
id. 12, 50, 14:Elysium nemus,
Mart. 11, 5, 6: saecula putr: [p. 1951] penso, Stat. Th. 3, 642:sanguine vacuatus,
Aur. Vict. Epit. 43. -
6 sulcus
ī m.1) бороздаsulcum imprimĕre C (ducĕre Col, PM) — проводить бороздуsulcis committĕre (mandare) V — бросать в борозды, т. е. сеять2) пахота3) ров, ямка, щель V4) складка, морщина (uteri M; genarum Cld)5) рубец, рана ( rubent in pectore sulci Cld)6) колея (sc. rotarum Cld)7) изгиб ( viperae Ap) -
7 infodio
infŏdĭo, ĕre, fōdi, fossum - tr. - [st2]1 [-] Col. creuser. [st2]2 [-] enfouir, mettre dans la terre, planter. [st2]3 [-] enterrer (un mort). [st2]4 [-] Sil. enfoncer.* * *infŏdĭo, ĕre, fōdi, fossum - tr. - [st2]1 [-] Col. creuser. [st2]2 [-] enfouir, mettre dans la terre, planter. [st2]3 [-] enterrer (un mort). [st2]4 [-] Sil. enfoncer.* * *Infodio, infodis, pen. corr. infodi, pen. prod. infossum, infodere. Plin. Enfouir en terre, Enterrer.\Infodere sulcum. Colum. Enfonser en terre. -
8 imprimo
im-primo, pressī, pressum, ere [ premo ]1) вдавливать, втискивать (aliquid alicui rei PM etc.); вонзать ( mucrones Pt)sulcum altius i. C — поглубже провести бороздуaratrum muris i. H — плугом распахать место срытых стен ( символ окончательного уничтожения взятого города)i. vestigia C — оставлять следыi. vulnus Col, PM — наносить рану2)а) ставить клеймо, клеймить (i. signum pecori V; i. dedecus alicui rei C); прикладывать ( anulum QC)б) запечатывать, снабжать печатью ( tabellas signo suo L)anuli sigillum litteris i. QC — приложить печать к письму3) оттиснуть ( aliquid in cera C); покрывать тиснением (crater impressus signis V)4) запечатлевать (praecepta, quae teneris imprimuntur aetatibus Sen; osculum M) -
9 depressus [1]
1. dēpressus, a, um, PAdi. m. Compar. u. Superl. (v. deprimo), I) gesenkt, niedrig, niedrig gelegen (Ggstz. elatus, excelsus), A) eig., von Örtl.: domus, Cic.: convallis, Verg.: locus (Ggstz. collis), Frontin.: aquaeductus depressior, Plin. ep.: instabilis (libra) natat alterno depressior orbe, Tibull.: subst., modo in elatiora modo in depressiora (tiefer gelegenen Stellen) clivi obliquum agi sulcum oportebit, Col. 2, 4, 10. – B) übtr., von der Rede, niedrig, subst., non sunt illa depressa, sed plana, sein Vortrag gleicht nicht einem Tale, sondern einer Ebene, Sen.: excelsa depressis mutabant, Plin. ep. – II) gedrückt, gedämpft, vox maxime sedata et depressa, Cornif. rhet.: voce quam sedatissimā et depressissimā uti, Cornif. rhet.
-
10 depressus
1. dēpressus, a, um, PAdi. m. Compar. u. Superl. (v. deprimo), I) gesenkt, niedrig, niedrig gelegen (Ggstz. elatus, excelsus), A) eig., von Örtl.: domus, Cic.: convallis, Verg.: locus (Ggstz. collis), Frontin.: aquaeductus depressior, Plin. ep.: instabilis (libra) natat alterno depressior orbe, Tibull.: subst., modo in elatiora modo in depressiora (tiefer gelegenen Stellen) clivi obliquum agi sulcum oportebit, Col. 2, 4, 10. – B) übtr., von der Rede, niedrig, subst., non sunt illa depressa, sed plana, sein Vortrag gleicht nicht einem Tale, sondern einer Ebene, Sen.: excelsa depressis mutabant, Plin. ep. – II) gedrückt, gedämpft, vox maxime sedata et depressa, Cornif. rhet.: voce quam sedatissimā et depressissimā uti, Cornif. rhet.————————2. dēpressus, ūs, m. (deprimo) = συνοχή, Auct. de idiom. gen. IV, 574, 22 K. u. Gloss.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > depressus
-
11 coaequo
cŏ-aequo, āvi, ātum, 1, v. a., to make one thing equal or even with another, to even, level (rare but in good prose).I.Prop.:II.aream,
Cato, R. R. 91 and 129:montes,
Sall. C. 20, 11:pastinatum,
Col. 3, 16, 1:sulcum,
id. 11, 3, 48:glaebas,
id. 2, 17, 4; cf. Pall. 1, 13 fin. —Trop.A.To make equal in worth, dignity, power, etc., to bring to the same level, place on the same footing, equalize: ad libidines injuriasque tuas omnia coaequasti, * Cic. Verr 2, 3, 41, § 95:B.gratiam omnium,
Sall. Rep. Ord. 2, 11, 3:coaequati dignitate, pecuniā, virtute, etc.,
id. ib. 2:primogenito tuo,
Vulg. Sir. 36, 14:pedes meos cervis,
id. 2 Reg. 22, 34.—To compare (late Lat.):aliquem cum aliquo, Lact. de Ira Dei, 7: aliquem alicui,
Hier. in Isa. 5, 17, 14. -
12 exalto
ex-alto, āvi, ātum, 1, v. a. [altus] (postAug.; mostly eccl. Lat.).I.To raise, elevate, exalt:B. II.deus alia exaltat, alia submittit,
Sen. Q. N. 3 prooem.:TERMINOS VETVSTATE COLLAPSOS,
Inscr. Fabr. p. 748, no. 555:solium,
Vulg. Isa. 14, 13.—To deepen:fodiunt (sulcos) et exaltant in tres pedes,
Col. 3, 13, 4:sulcum,
id. 3, 13, 9:orbem ablaqueationis,
id. 4, 4, 2.
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский
- Французский